مقایسه اثرات دایمتیکون با داروی گیاهی کارمینت بر شکایات افراد مبتلا به نفخ شکم(flatulence)

زمینه و هدف: نفخ شکم یکی از شکایات شایع گوارشی در افراد می باشد، بطوری که گفته می شود در حدود 20% از افراد در سنین 93-65 سالگی از اتساع شکم به دنبال نفخ رنج می برند. اقدامات درمانی گسترده و متنوعی همچون تجویز داروهای شیمیایی و تغییرات رژیم غذایی در جهت بهبود افراد مبتلا به نفخ صورت می گیرد که یکی از درمان های رایج، تجویز داروی دایمتیکون می باشد. از سوی دیگر اخیراً استفاده از داروهای گیاهی در درمان عارضه نفخ مورد توجه قرار گرفته است. از این رو مطالعه حاضر، به مقایسه اثرات داروی شیمیایی رایج(دایمتیکون) با یک داروی گیاهی از خانواده نعناع (کارمینت) در عارضه نفخ می پردازد.   روش بررسی: این مطالعه به روش کارآزمایی بالینی تصادفی شده دو سو کور( double blind randomized controlled clinical trial ) بر روی 82 نفر که از عارضه نفخ شکم رنج می بردند، انجام گرفت. برای این منظور و پس از تعیین معیارهای ورود و خروج، افراد به طور تصادفی در دو گروه درمانی a ، شامل 42 نفر تحت درمان با داروی گیاهی کارمینت( carmint ) و گروه b ، شامل 40 نفر تحت درمان با داروی شیمیایی رایج دایمتیکون( dimeticone )، طبق پروتکل درمانی مشخص به مدت 2 هفته قرار گرفتند. سپس هر یک از افراد مورد مطالعه در فواصل زمانی یک و 3 هفته پس از شروع درمان، با مصاحبه تلفنی مورد بررسی قرار می گرفتند و اطلاعاتی در مورد شکایات مرتبط با عارضه نفخ در هر بار تمــاس، از افـراد پـرسیده می شـد. نهـایتاّ متغـیرهای گـرد آوری شـده در فــرمهای جمــع آوری اطــلاعات، توسط نرم افزار آماری( version 13 ) spss مورد آنالیز قرار گرفتند و از آزمون­های آماری chi2 ، paired t-test ، independent t-test ، mann-whitney u-test و repeated measurement استفاده شد.   یافته ها: میانگین تغییرات وجود گاز در شکم(مقدار بهبودی)، پس از یک هفته از شروع درمان ـ بر اساس معیار اندازه گیری شده ـ در دو گروه a و b به ترتیب(08/1= sd )73/1 و(00/1= sd )15/1 واحد بود که این اختلاف بین دو گروه از نظر آماری معنی دار گزارش شد(019/0= p ). ضمناً میانگین تغییرات اتساع شکم(مقدار بهبودی) نیز پس از یک هفته از شروع درمان درگروه a (97/0= sd ، 21/1)، به طور معنی داری از گروه b (06/1= sd ، 73/0) بیش تر بود(01/0= p ). در حالی که پیگیری افراد پس از 3 هفته از شروع درمان و قطع پروتکل درمانی در دو گروه، نشان می داد که در اکثر موارد، اختلاف آماری معنی داری در عود شکایات در دو گروه a و b وجود نداشت.   نتیجه گیری: داروهای گیاهی خانواده نعناع( carminatives )، از قدیمی ترین درمان های گیاهی در افراد با شکایات گوارشی به شمار می روند. از سوی دیگر، داروی دایمتیکون نیز امروزه به طور گسترده ای در درمان عارضه نفخ شکم مورد استفاده قرار می گیرد، حال آن که برخی از مطالعات، اثربخشی دایمتیکون را در کاهش گاز شکم مورد سوال برده اند. نتایج مطالعه حاضر نیز نشان می دهد که اثرات درمانی کارمینت در بهبود شکایات نفخ شکم، بویژه در کوتاه مدت، از اثرات دایمتیکون بیش تر می باشد